Etykieta w procesie logistycznym jest nośnikiem danych umieszczonym bezpośrednio na produkcie informującym o cenie, cechach produktu, producencie oraz dacie ważności. Najczęściej dane zawarte na etykiecie (lub ich część) zakodowane są kodem kreskowym 1D lub  2D.

 

Historia kodów kreskowych sięga roku 1932 kiedy to grupa studentów z Uniwersytetu w Harvardzie przeprowadziła eksperyment z zastosowaniem dziurkowanych kart umieszczonych w katalogu towaru dostępnego w sklepie. Klient wybierał towar za pomocą karty, a kasjer umieszczał ją w czytniku. Towar dostarczany był do kasy, gdzie drukowano rachunek, a stan magazynu był uaktualniany. Pierwszy kod kreskowy składał się z 4 białych linii na czarnym tle, a jeden z pierwszych systemów skanujących kody kreskowe został zainstalowanych w sklepie Krogen w Cincinnati w 1967. W dzisiejszych kody kreskowe to jeden z najczęściej stosowanych sposobów znakowania i identyfikacji danych.

 

Kod kreskowy (ang. bar code) to graficzna reprezentacja informacji poprzez kombinację ciemnych i jasnych elementów ustalana według przyjętych reguł budowy danego kodu. Kod umożliwia automatyczną identyfikacje (ang. Automatic Identification) informacji lub obiektów bez bezpośredniego udziału człowieka. Kod kreskowy przeznaczony jest dla czytników elektronicznych.

 

Kody 1D (ang. one-dimensional- jednowymiarowe) nazywane są też kodami liniowymi. Informacje kodowane są w jednym kierunku- poziomym. Najczęściej stosowany jest tam, gdzie identyfikacja produktu odbywa się w sposób liniowy, czyli ten sam kod kreskowy dla jednego produktu, tylko w celach identyfikacyjnych. Kody jednowymiarowe dzielimy na dwa rodzaje: UPC (ang. Universal Product Code) oraz EAN (ang. European Article Number).

 

W chwili obecnej stosowane są 2 rodzaje kodów numerycznych UPC: UPC-A (pełna) – kodowane jest 12 cyfr oraz UPC-E (skrócona) – kodowane jest 6 cyfr.

 

Występują też dwie wersje kodu EAN: podstawowa trzynastocyfrowa (EAN-13) i skrócona ośmiocyfrowa (EAN-8), która ułatwia umieszczanie kodu na małych opakowaniach. Numer EAN-8 przydziela się tylko w uzasadnionych przypadkach, gdy nie ma żadnej możliwości umieszczenia na opakowaniu kodu EAN-13 lub dla producenta jednego produktu.

 

Kody 2D (ang. two-dimensional- dwuwymiarowe) to dwuwymiarowa macierz binarna – graficzny zapis informacji w postaci dwuwymiarowych obrazków złożonych z czarno-białych kwadratów. Można je skanować przy użyciu telefonu komórkowego z aparatem cyfrowym wyposażonego w aplikację do odczytywania fotokodów. Kod dwuwymiarowypozwala na zapis wielokrotnie większej ilości informacji bez zwiększania powierzchni kodu. Ponadto w kodziem można umieścić cyfrowy zapis grafiki (np. zdjęcie) lub dźwięk. Ponadto, kod 2D ma dużą odporność na uszkodzenia. Częściowo uszkodzony kod 2D może być nadal poprawnie odczytany, dzięki zaimplementowanym mechanizmom korekty błędów.

 

Stosunkowo nowym rodzajem kodów kreskowych są tak zwane databar. Databar, wcześniej nazywane również kodami RSS (ang. Reduced Space Symbology), są kodami wprowadzonymi przez GS1 w celu znakowania kodami kreskowymi małych oraz trudnych do oznakowania przedmiotów (np. biżuterii, narzędzi medycznych lub kosmetycznych oraz produktów sprzedawanych detalicznie, np. produktów spożywczych). Implementacja kodów została przeprowadzona w 2010 roku i oznacza to, że dostępne są dwa główne rodzaje kodów GS1 DataBar Wielokierunkowy i GS1 DataBar Spiętrzony Wielokierunkowy. Dla firm posiadających sprzęt umożliwiający przetwarzanie większej ilości danych dostępne będą również kody GS1 DataBar Rozszerzony oraz GS1 DataBar Rozszerzony Spiętrzony. Databar zawiera więcej danych niż tradycyjne kody EAN/UPC. Dostarczają również niezbędnych w handlu informacji takich jak masa netto, partia produktu czy data ważności, niezwykle ważna w przypadku produktów spożywczych.

 

Dzięki zastosowaniu kodów kreskowych w łatwy i precyzyjny sposób identyfikować można jednostki handlowe (towar bądź usługi), którym można nadać cenę i które występują w przepływie w łańcuchu dostaw. Są to zatem towary zbiorcze i jednostkowe, sprzedawane w hurcie lub detalu na rynku krajowym lub międzynarodowym.

Swoje zastosowanie kody kreskowe znalazły również w zakresie identyfikacji zasobów trwałych przedsiębiorstwa, czyli palet, opakowań wielokrotnego użytku czy kontenerów do przechowywania materiałów.

Za pomocą kodów możliwa jest identyfikacja jednostek logistycznych, czyli tych, które utworzone zostały na potrzeby transportu i podlegają procesom identyfikacji, śledzenia oraz zarządzania podczas przepływu przez łańcuch dostaw.

 

Użycie kodów kreskowych w przedsiębiorstwie powoduje usprawnienia techniczne, znacznie ograniczając czas identyfikacji informacji, co powoduje redukcję kosztów. Kody kreskowe ułatwiają również prace ewidencyjno-kontrolne, eliminują dużą ilość dokumentacji, udoskonalają i przyspieszają obsługę klienta, optymalizują prace inwentaryzacyjne oraz umożliwiają automatyczne sygnalizowanie braków w zaopatrzeniu. Kody kreskowe używane są w sektorze publicznym, wielu gałęziach biznesu oraz szeroko pojętej logistyce. Znakuje się nimi leki, recepty, listy, przesyłki, strony internetowe, telefony oraz rachunki.

 

Rodzaje kodów kreskowych

Wśród kodów 2D możemy wyróżnić jeszcze inne rodzaje, takie jak Aztec Code oraz Data Matrix. Pierwszy z nich został stworzony w 1995 roku, a dwa lata później opublikowany na licencji public domain, co oznacza, że można korzystać z niego bezpłatnie. Aztec Code jest ciągły i modularny i ma dwa warianty:

  • kompaktowy: który pozwala na zapisanie 12 cyfr dziesiętnych lub 12 symboli alfanumerycznych,
  • pełny: który pozwala na zapisanie 3832 cyfr dziesiętnych lub 3067 symboli alfanumerycznych.

Sama nazwa Aztec Code jest związana z jego wyglądem, ponieważ rdzeń ma postać czarnej kropki, a otaczają go naprzemiennie czarne i białe ramki. Taka budowa sprawia, że od razu kojarzy się z elementem kultury Azteków, którym jest widziana z góry piramida schodkowa.

 

Natomiast Data Matrix został stworzony w latach dziewięćdziesiątych i podobnie jak Aztec Code jest licencjonowany na zasadzie public domain. Data Matrix jest dwuwymiarowy, matrycowy i o zmiennej długości. W związku z tym, że składa się on z kwadratowych modułów to stosuje się dwa rodzaje kodów korekcyjnych:

  • ECC 000-140 czyli zapisy splotowe, swoje zastosowanie znajdują najczęściej w radiofonii, telefonii, a także łączach satelitarnych.
  • ECC 200 czyli te wykorzystujące system korekcji błędów, najczęściej stosowane są w elektronice użytkowej, a także w technologii transmisji danych.

Drukowanie kodów kreskowych

Często wydaje się, że drukowanie kodów kreskowych jest bardzo proste i praktycznie bez wysiłkowe. Jednocześnie zdarzają się sytuacje, w których skaner nie chce sczytać danego zapisu. Przyczynami takich sytuacji zazwyczaj są po prosu źle wydrukowane kody, które mogą przysporzyć wielu problemów i znacznie utrudnić kontrolę nad oznakowanym towarem lub środkiem trwałym. Decydując się na samodzielne drukowanie kodów jedno- i dwuwymiarowych należy wziąć pod uwagę jakość sprzętu, który kupujemy do tworzenia etykiet.

 

Warto wiedzieć, że możemy drukować je trzema różnymi metodami: cyfrową, termiczną oraz termotransferową. Pierwsza z nich doskonale sprawdzi się do produkcji niskonakładowych nadruków, druga umożliwia drukowanie jedynie na papierze termicznym, natomiast trzecia doskonale sprawdzi się w przypadku produkcji dla niewielkich sklepów.

 

Jak poprawnie odczytywać kody kreskowe?

Wszystko zależy od tego z jakim rodzajem kodu mamy do czynienia, jedno- czy dwuwymiarowym. Do odczytu niezbędne jest specjalne urządzenie, które pozwoli szybko rozszyfrować co kryje się pod danym znakiem lub numerem.

  1. Jednowymiarowe kody kreskowe: odczytywane są za pomocą laserowej wiązki światła skierowanej na kod. Wiązka ta pozwala oszacować odległości pomiędzy kreskami, sprawdzić ich wielkość oraz kolor, dzięki czemu fotodetektor potrafi je rozszyfrować, a uzyskane informacje przesłać do użytkownika.
  2. Dwuwymiarowe kody kreskowe: do ich odczytu niezbędne są Imagery, które podobnie jak w przypadku konwencjonalnych czynników również wykorzystują wiązkę światła laserowego. Z tą różnicą, że Imagery można wykorzystać do odczytu zapisu w formie jedno-, jak i dwuwymiarowej, natomiast konwencjonalne tylko do odczytu zapisów jednowymiarowych.

Warto wiedzieć, że coraz więcej telefonów komórkowych posiada aplikacje do skanowania i odczytu QR, jednak w przypadku dużej liczby niezbędnych do skanowania produktów lepiej sprawdzi się profesjonalny sprzęt.

 

Zalety stosowania kodów kreskowych

1. Jednowymiarowych kodów kreskowych:

  • umożliwiają szybką weryfikację,
  • skracają czas przyjmowania i wydawania,
  • duża dokładność zapisu,
  • mniejsze prawdopodobieństwo pomyłki,
  • oszczędność kosztów.

2. Dwuwymiarowych kodów kreskowych:

  • umożliwiają zapis dużej liczby informacji na niewielkiej powierzchni,
  • są bardziej pojemne niż liniowe,
  • nawet częściowo uszkodzony zapis może zostać odczytany poprawnie,
  • oszczędność kosztów,
  • mogą być wykorzystywane w różnego rodzaju akcjach marketingowych.

Co jest stosowane do odczytu kodów kreskowych?

Jak już zostało wcześniej wspomniane, do odczytu niezbędne są odpowiednie skanery, które umożliwią zlokalizowanie i identyfikacje danego produktu. Kody jednowymiarowe można odczytywać również przy pomocy odpowiednich danych, ponieważ pierwsze trzy cyfry zawsze oznaczają kraj producenta wyrobu. Kolejne cztery cyfry w przypadku EAN-13 to numer producenta, a ostatnie pięć to konkretny asortyment.

 

Jak widać kody kreskowe zarówno jedno-, jak i dwuwymiarowe są powszechnie stosowane i znacznie ułatwiają pracę. Odpowiednie oznaczenie produktów pomaga w ich lepszej i bardziej precyzyjnej klasyfikacji oraz bieżącym aktualizowaniu liczby towarów na magazynie lub w sklepie. Jeśli chcesz, żeby odczytywanie przebiegało szybko i sprawnie wybierz właściwy skaner i ciesz się szybką i wygodną pracą. Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą, w której dostępne są skanery znanych i sprawdzonych producentów.

 

rodzaje kodów kreskowych